lunes, 14 de abril de 2025

Parado na tormenta


En Parado na tormenta, Suso de Toro non se explica, senón que se expresa, xa sexa en forma de gustos literarios ou de ideas sobre a escritura, a literatura galega, o ser galego e escritor, incluso sobre si mesmo ou, mellor, quizais, sobre o persoaxe de si mesmo, que é ao que tende quen escribe e, dende logo, el o fai. Ademáis, coido que ningún escritor precisa explicación, nin se pode explicar máis alá do evidente e do que un intérprete, pois sempre haberá algo que se lle escape a quen o busque, pois atopará unha ducia de imaxes ou de reflexos na súa obra que velan ou despistan; algo semellante ao que lle acontece a Charles Chaplin no Circo (The Circus, 1927) ou a Orson Welles na Dama de Shanghai (The Lady from Shanghai, 1947). Cal escoller? Son todos ou ningún? É imposible coñecer a totalidade da persoa, polo tanto, tampouco pódese abarcar a do artista, entendido este como quen crea un mundo de máscaras no que inclúe parte de si. Cal é o verdadeiro Welles? O do espello ou o das súas películas? O de Fraude (F for Fake, 1973) o que aspira a facer seu a Shakespeare? Ni por asomo, como tampouco é quen parola en Meus almorzos con Orson Welles. E de Chaplin? Que me dis? Será o tipo que vagabundea na pantalla, camiñando a contracorrente, o señor Verdoux, que atina a sinalar a hipocresía da sociedade que o xulga, ou o novo rico que xoga ao tenis con Doug ou con outros na súa luxosa mansión de Hollywood? É todos e ningún; e xa non digamos o da súa Autobiografía, a cal parece deseñada para dar coba a un mesmo. E Suso de Toro? Quen é ese que idea Land Rover, Tic-Tac ou Trece badaladas? Imposible saber alén da dúbida e da posibilidade, primeiro porque somos mil rostros no espello e tamén en fronte del, un escritor é mil caretas máis; segundo, dubido que un mesmo poda explicarse ao estar en evolución constante, en contradición e conflito, en busca de quen era, pois xa no seguinte agora o mundo e máis el son outros, aínda sendo os mesmos do momento anterior; e terceiro, que os demáis necesiten facelo e, no caso de intentalo, acerten ou sequera se aproximen. O máis, sospeito que só rabuñarán na superficie. Mellor é gozar da sinceridade do mentireiro e da fantasía do contacontos, xa que un escritor é un mentireiro, un exhibicionista da sua imaxinación e coñecementos, un inventor (e destructor) de mundos xa contados e de emocións xa vividas, aínda que doutra maneira, e, como mentirán, as súas mentiras son as súas verdades, o seu sentir e a súa ficción que fúndense nas páxinas que non en poucas ocasións facemos nosas, o creernos atoparnos nelas —sexa un ou outro dos mil rostros do lector—. Un escritor precisa interpretación, e as veces obtén compricidade, rexeitamento, diálogo ou discusión e, no peor dos casos, acha a indiferenza xeral. Isto non sucede na obra do compostelán, que sempre asume riscos creativos, porque xa o seu escribir na procura de un no mundo, para de algún xeito desvelalo e sinalar como vai, é poñerse en movemento nun camiñar vital que constrúe e pasea a súa maneira, e esa é, quizáis, a única forma que ten de andar pola vida e pola súa obra…


En Parado na tormenta, Suso de Toro no se explica, sino que se expresa, ya sea en forma de gustos literarios o de ideas sobre la escritura, la literatura gallega, el ser gallego y escritor, incluso sobre sí mismo o, mejor, quizás, sobre el personaje de sí mismo, que es al que tiende quien escribe y, desde luego, él lo hace. Además, pienso que ningún escritor precisa explicación, ni se puede explicar más allá de lo evidente y de lo que uno interprete, pues siempre habrá algo que se le escape a quien lo busque, pues encontrará una docena de imágenes o de reflejos en su obra que velan o despistan; algo semejante a lo que le sucede a Charles Chaplin en El Circo (The Circus, 1927) o a Orson Welles en La dama de Shanghai (The Lady from Shanghai, 1947). ¿Cuál escoger? ¿Son todos o ninguno? Es imposible conocer la totalidad de la persona, por lo tanto, tampoco se puede abarcar la del artista, entendido este como quien crea un mundo de máscaras en el que incluye parte de sí. ¿Cuál es el verdadero Welles? ¿El del espejo o el de sus películas? ¿El de Fraude (F for Fake, 1973) o el que aspira a hacer suyo a Shakespeare? Ni por asomo, como tampoco es quien conversa en “Mis almuerzos con Orson Welles”. ¿Y de Chaplin? ¿Qué me dices? ¿Será el tipo que vagabundea en la pantalla, caminando a contracorriente? ¿El señor Verdoux, que acierta a señalar la hipocresía de la sociedad que lo juzga, o el nuevo rico que juega al tenis con Doug o con otros en su lujosa mansión de Hollywood? Es todos y ninguno; y ya no digamos el de su Autobiografía, la cual parece diseñada para dar coba a uno mismo. ¿Y Suso de Toro? ¿Quién es ese que idea Land Rover, Tic-Tac o Trece badaladas? Imposible saber más allá de la duda y posibilidad, primero porque somos mil rostros en el espejo y también frente a él, un escritor es mil caretas más; segundo, dudo que uno mismo pueda explicarse al estar en evolución constante, en contradicción y conflicto, en busca de quien era, pues ya en el siguiente ahora el mundo y él son otros, aún siendo los mismos del momento anterior; y tercero, que los demás necesiten hacerlo y, en caso de intentarlo, acierten o siquiera se aproximen. Lo más, sospecho que solo arañarán en la superficie. Mejor es disfrutar de la sinceridad del mentiroso y de la fantasía del cuentacuentos, ya que un escritor es un mentiroso, un exhibicionista de su imaginación y conocimientos, un inventor (y destructor) de mundos ya contados y de emociones ya vividas, aunque de otra manera, y, como mentiroso, sus mentiras son sus verdades, y su sentir y su ficción que se funden en las páginas que no en pocas ocasiones hacemos nuestras, o creemos encontrarnos en ellas —sea uno u otro de los mil rostros del lector—. Un escritor precisa interpretación, y a veces obtiene complicidad, rechazo, diálogo, discusión y, en el peor de los casos, halla la indiferencia general. Esto no sucede en la obra del compostelano, que siempre asume riesgos creativos, porque ya su escribir en busca de uno en el mundo, para de algún modo desvelarlo y señalar cómo va, es ponerse en movimiento en un caminar vital que construye y pasea a su manera, y esa es, quizás, la única forma que tiene de andar por la vida y por su obra…



No hay comentarios:

Publicar un comentario